Hậu bản thể kỷ 18 là một trong những giai đoạn rối ren nhứt và cũng là một trong những giai đoạn hiếm hoi mà người Việt sau khi chịu được cơn chuyển mình, thấy đất nước lớn mạnh hơn, dồi dào sinh lực hơn ngày trước. Cuộc khởi nghĩa Tây Sơn, biến cố tàn Lê, mạt Trịnh, sự phục hồi của họ Nguyễn, tất cả đầy sinh động, hấp dẫn, khiến cho người đương thời vội vã ghi chép, người sau kiên nhẫn lục lọi làm nên những tổng hợp chuyên biệt, khoa học mà chúng ta chú ý ở đây. Hãy kể lấy một vài trường hợp. Thời đại lịch sử kể trên tràn một phần khá lớn trong quyển Histoire Moderne du Pays d’Annam (1529- 1820) của Ch. Maybon là «quyền sách có giá trị đặc biệt», «một công trình có giá trị trong học giới» như Phạm Quỳnh đã tán tụng. Lịch Sử Nội Chiến Ở Việt Nam Từ 1771 Đến 1802 NXB Văn Sử Học 1973 Tạ Chí Đại Trường 419 Trang File PDF-SCAN Link download http://nitroflare.com/view/3798D8807E34CD0https://drive.google.com/drive/folders/1yLBzZ1rSQoNjmWeJTM6cEZ3WGQHg04L1